Ongewenste zeereis

De beide vorige essaybundels van Maarten 't Hart waren ieder gewijd aan één onderwerp: De kritische afstand aan de ethologie, De som van misverstanden - vorig jaar bekroond met de Greshoffprijs - aan het lezen van literatuur. Deze essaybundel geeft daarentegen een kaleidoscopisch beeld van de veelzijdigheid van Maarten 't Hart. De bundel is opgedeeld in vier groepen: essays over vrouwen en discriminatie, over biologie, over literatuur en over reizen. In de eerste groep komen niet alleen vrouwen in de literatuur ter sprake, hetzij als schrijfster, hetzij als romanpersonage, maar ook de vrouw, terwijl de auteur steeds laat merken dat hij het feminisme een warm hart toedraagt, maar dat niet op een idolate wijze.In sommige essays vervagen de grenzen tussen autobiografie, essay en verhaal, zodat het essay hier weer is wat het volgens de definitie van Buddingh' behoort te zijn: 'Een altijd subjectief en vaak sterk persoonlijk getint opstel van niet al te grote omvang over onderwerpen van zeer uiteenlopende aard, vaak "literair of wijsgerig" doch soms ook voorvallen uit het dagelijks leven behandelend.'Maarten 't Hart is bezig uit te groeien tot een fenomeen in onze vaderlandse cultuur. Hij is de levende ontkenning van wat ik als het grootste en misschien zelfs enige werkelijke gevaar voor de mensheid beschouw: geestelijke luiheid. Ik meen van mezelf dat ik niet stilzit maar het aantal onderwerpen waar Maarten 't Hart over weet te schrijven maakt me bijna achterdochtig: waar haalt hij de tijd vandaan? -Rudy Kousbroek in NRC/Handelsblad.In deze verschillende aspecten ontstond een bundel die niet alleen een persoonlijke benadering van literatuur en een indrukwekkende belezenheid demonstreert, maar die ook de lezer aanspoort op eigen leesavontuur uit te gaan. - Uit het juryrapport voor de Jan Greshoffprijs.