Over de democratie in Amerika

‘Het werk van Alexis de Tocqueville over de democratie in de jonge Verenigde Staten, die hij in de jaren 1830 had bezocht, is van duurzamer gehalte gebleken dan alle werken van Karl Marx.’– J.L. Heldring in NRC HandelsbladAlexis de Tocqueville (1805-1859) behoort tot de grootste politiekefilosofen aller tijden. Hij staat bekend als theoreticus van de democratieen vroege criticus van de moderne massacultuur. Zijn magnum opusOver de democratie in Amerika is gebaseerd op een grote rondreis dieTocqueville maakte in 1831-1832. In de Nieuwe Wereld trof hij eensamenleving aan die, meer dan de Europese, gelijkheid en individuelevrijheid met elkaar wist te combineren.Tocquevilles analyses van de democratische mens en institutieszijn zo beeldend en visionair dat ze talloze aanknopingspunten biedenvoor de lezer van nu. Hij heeft een scherp oog voor zowel de sterkepunten als de gevaren van de democratie: ‘Ik heb in Amerika een beeldgezocht van de democratie zelf, ik heb haar willen leren kennen, al washet maar om althans te weten wat wij van haar moesten verwachtenof vrezen.’‘Tocqueville was de intellectueel als paradox: een energieke melancholicus, eendaadkrachtige twijfelaar, een aristocraat die geloofde in de democratie, een ongelovige die de christelijke moraal nuttig vond, een politicus zonder partij. Tocqueville werd het voorbeeld van iemand die boven zichzelf uit kon denken. Hij werd een aristocraat van de geest.’– Carel Peeters in Vrij Nederland